ปริจเฉทที่ ๖ รูปสังคหวิภาค

หน้าที่ : 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75
76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 ค้นหาหัวข้อธรรม

คู่ที่ ๘ อุปาทินนกรูป กับ อนุปาทินนกรูป

       อุปาทินนกรูป แปลว่ารูปที่เป็นผลอันเกิดจากกรรม มีกุสลกรรม อกุสลกรรม เป็นต้น องค์ธรรมได้แก่ ปสาทรูป ๕, ภาวรูป ๒, หทยรูป ๑, ชีวิตรูป ๑, ปริจเฉทรูป ๑, และ อวินิพโภครูป ๘ (อวินิพโภครูป ๘ มี มหาภูตรูป ๔, วัณณรูป ๑, คันธะรูป ๑, รสรูป ๑, โอชะรูป ๑) รวม ๑๘ รูป

       ปสาทรูป ๕, ภาวะรูป ๒, หทยรูป ๑, ชีวิตรูป ๑, ปริจเฉทรูป ๑, อวินิพโภครูป ๘ ทั้งหมดนี้เรียกว่า อุปาทินนกรูป หรือ กัมมชรูป ๑๘ ก็ได้ (กัมมชรูป=รูปที่เกิดจากกรรม)

       ด้วยอำนาจแห่งตัณหาและทิฏฐิ จึงได้ประกอบกรรมมาแล้วแต่อดีตกาล ซึ่งมี ชื่อเรียกว่า สังขาร นั่นแหละ เป็นสิ่งที่ก่อให้เกิดกัมมชรูปในภพนี้ชาตินี้  คือ เกิดมี อุปาทินนกรูปขึ้น

       และด้วยอำนาจแห่งตัณหาทิฏฐิ จึงทำให้ประกอบกรรมในปัจจุบัน อันมีชื่อว่า กัมมภพ จะส่งผลให้เกิด กัมมชรูป คือ อุปาทินนกรูปขึ้นในชาติหน้าต่อไปอีก  ทำให้วนเวียนอยู่ไม่มีที่สิ้นสุด

       ส่วนรูปที่เหลืออีก ๑๐  คือ สัททรูป ๑, วิญญัตติรูป ๒, วิการรูป ๓ และ   ลักขณรูป ๔ นั้นเรียกว่า อนุปาทินนกรูป เป็นรูปที่ไม่ได้เกิดจากกุสลกรรม หรือ อกุสลกรรม หรือรูปที่ไม่ได้เป็นผลของกุสลกรรม หรืออกุสลกรรม

จัดทำโดย มูลนิธิอภิธรรมมูลนิธิ