ปริจเฉทที่ ๖ รูปสังคหวิภาค

หน้าที่ : 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75
76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 ค้นหาหัวข้อธรรม

คู่ที่ ๖ สันติเกรูป กับ ทุเรรูป

       สันติเกรูป แปลว่า รูปใกล้ คือ เมื่อพิจารณาด้วยปัญญาแล้วเห็นได้ง่าย หรือใกล้ต่อความเข้าใจ องค์ธรรมได้แก่ ปสาทรูป ๕ วิสยรูป ๗ รวม ๑๒ รูป ที่เป็นโอฬาริกรูปนั้นแหละ ได้ชื่อว่า สันติเกรูป ด้วย

       สันติเกรูป หมายถึง รูปที่พิจารณาด้วยปัญญาแล้วรู้ได้ง่าย ที่รู้ง่ายเพราะรูป เหล่านี้เป็นรูปใกล้ เป็นรูปที่เกิดขึ้นเสมอมิได้ขาด เป็นรูปที่ให้เกิด การเห็น การ ได้ยิน ได้กลิ่น รู้รส หรือสัมผัสถูกต้องอยู่เป็นเนืองนิจมิได้ว่างเว้น ของใกล้ที่เกิด บ่อย เมื่อพิจารณาก็ย่อมจะรู้ได้ง่าย เพราะมีโอกาสพิจารณาได้บ่อย ๆ จะใช้พิจารณา เมื่อใดก็ได้เมื่อนั้น เปรียบเหมือนของที่อยู่ใกล้ จะใช้เมื่อใดก็หยิบได้ง่ายหยิบได้ทันที ดังนั้นสันติเกรูป จึงมีความหมายอีกนัยหนึ่งว่า รูปใกล้

       ส่วนรูปที่เหลืออีก ๑๖ รูป ชื่อว่า ทุเรรูป หรือรูปไกล เพราะเมื่อพิจารณา ด้วยปัญญาแล้วเห็นได้ยาก รู้ได้ยาก องค์ธรรมได้แก่ รูปที่เหลือ ๑๖ รูป

จัดทำโดย มูลนิธิอภิธรรมมูลนิธิ