กามวิถี

อัปปนาวิถี

๑. ไม่ได้แนบแน่นอยู่ในอารมณ์เดียว โดยเฉพาะ

แนบแน่นอยู่ในอารมณ์เดียวโดยเฉพาะ

๒. เกิดได้ทั้งทางปัญจทวารวิถีและ มโนทวารวิถี

เกิดได้ทางมโนทวารวิถีทางเดียว

๓. มีอารมณ์ได้ทั้ง ๖

มีได้เฉพาะธัมมารมณ์ คือ อากาสานัญ จายตน กุสล ๑, กิริยา ๑, อากิญจัญญา ยตน กุสล ๑, กิริยา ๑, บัญญัติและ นิพพานเท่านั้น

๔. มีได้ทั้งอดีตอารมณ์ อนาคตอารมณ์ ปัจจุบันอารมณ์ และกาลวิมุตติอารมณ์

มีเฉพาะอดีตอารมณ์ และกาลวิมุตติ อารมณ์เท่านั้น

๕. อาศัยวัตถุ ๖ เกิด (เฉพาะหทยวัตถุ บางทีก็ไม่ต้องอาศัย)

อาศัยเฉพาะหทยวัตถุเกิดแต่อย่างเดียว หรือมิฉะนั้น ก็เกิดโดยไม่ต้องอาศัย วัตถุเลย

๖. แยกประเภทมโนทวารวิถีเป็นสอง คือ วิภูตารมณ์วิถี และอวิภูตารมณ์วิถี

ไม่แยกเป็นสองประเภทอย่างนั้น เพราะ มีแต่ วิภูตารมณ์นั้นอย่างเดียว ด้วยเหตุ ว่า ถ้าอารมณ์นั้นไม่ชัดเจนแจ่มแจ้ง จริงๆ แล้ว อัปปนาชวนะก็เกิดไม่ได้เลย

กามวิถี

อัปปนาวิถี

๗. อาจมีถึงตทาลัมพนะได้

ไม่มีตทาลัมพนะเลย

๘. มีชวนะอย่างมากได้เพียง ๗

ชวนะเกิดได้ตั้งแต่ ๑ ขณะขึ้นไปจน มากมายถึงนับประมาณไม่ได้

๙. มีเวทนาได้ทั้ง ๕

มีเวทนาได้เพียง ๒ คือ โสมนัส กับ อุเบกขาเท่านั้นเอง

๑๐. มีทั้ง อสังขาริก และสสังขาริก

มีแต่ สสังขาริก อย่างเดียว

๑๑. มีสัมปยุตตได้ทั้ง ๕ คือ ทิฏฐิสัมปยุตต ปฏิฆสัมปยุตต วิจิกิจฉาสัมปยุตต อุทธัจจสัมปยุตต และ ญาณสัมปยุตต

มีเฉพาะแต่ ญาณสัมปยุตต อย่างเดียว เท่านั้น

๑๒. มีทั้ง โสภณะ และอโสภณะ

มีโสภณะ แต่อย่างเดียว

๑๓. มีเฉพาะโลกีย แต่อย่างเดียว

มีทั้งโลกีย และโลกุตตร

๑๔. ไม่มีแม้แต่ มหัคคตจิต

มีทั้งมหัคคต และโลกุตตร

๑๕. มีทั้งจิตที่เป็น กุสล อกุสล วิบาก และกิริยา

ไม่มีจิตที่เป็นอกุสลเลย

๑๖. มีทั้งการสั่งสมกิเลส และทำลาย กิเลส แต่การทำลายกิเลส ก็ทำลาย เพียงชั่วขณะที่เรียกว่า ตทังคะ เท่านั้น

ไม่มีการสั่งสมกิเลสเลย มีแต่การทำลาย กิเลสถ่ายเดียว และทำลายอย่าง วิกขัมภณะ ตลอดจนอย่าง สมุจเฉท ให้หมดสิ้นสูญเชื้อไปเลย

๑๗. เกิดได้แก่บุคคลทั่วไป ไม่ว่าจะ เป็นทุคคติบุคคล สุคติบุคคล ทวิเหตุก บุคคล ตลอดจน ติเหตุกบุคคล

เกิดได้เฉพาะ ติเหตุกบุคคล เท่านั้น

๑๘. เกิดได้ในภูมิทั้ง ๓๐ เว้นอสัญญ สัตตภูมิ ภูมิเดียวเท่านั้น

เกิดได้ในภูมิเพียง ๒๖ ภูมิ (เว้นอบายภูมิ ๔ อสัญญสัตตภูมิ ๑)

๑๙. มีวิถีจิตอย่างมากได้ถึง ๗ อย่าง คือ  อาวัชชนจิต       ๑

ปัญจวิญญาณจิต  ๑

สัมปฏิจฉันนจิต   ๑

สันตีรณจิต       ๑

โวฏฐัพพนจิต     ๑

ชวนจิต          ๑

ตทาลัมพนจิต    ๑

มีวิถีจิตเพียง ๒ อย่างเท่านั้น คือ

อาวัชชนจิต   ๑   และ

ชวนจิต       ๑

กามวิถี

อัปปนาวิถี

๒๐. เกิดจากภวังคจิตได้ทั้ง ๑๙ คือ

อุเบกขาสันตีรณวิบาก  ๒

มหาวิบาก             ๘

มหัคคตวิบาก          ๙

เกิดจากภวังคจิตเพียง ๑๓ ดวง คือ

มหาวิบากญาณสัมปยุตต  ๔

มหัคคตวิบาก            ๙

๒๑. มีจิตเกิดได้ทั้งสิ้นรวม ๕๔ ดวง คือ กามจิตทั้งหมด

มีจิตที่เกิดได้ คือ อัปปนาชวนจิต ๕๘ ดวง คือ  มหัคคตกุสล  ๙

มหัคคตกิริยา  ๙

โลกุตตรจิต    ๔๐

๒๒. ในวิถีเดียวกัน มีอารมณ์แต่อย่าง เดียวเท่านั้น

ในวิถีเดียวกัน มีอารมณ์ได้มากกว่า อย่างเดียว

๒๓. ชวนจิตในวิถีเดียวกัน มีชวนจิต เป็นชาติเดียวกัน

มีชวนจิตในวิถีเดียวกัน ได้มากกว่า ชาติเดียว

๒๔. ชวนจิตในวิถีเดียวกัน เป็นกาม ชวนะแต่อย่างเดียว

ชวนจิตในวิถีเดียวกัน มีกามชวนะ และ มหัคคตชวนะ หรือโลกุตตรชวนะด้วย